Bim bam

De luidklok van de kerktoren is van het padje. Al 358 jaar is hij het ijkpunt van tijd. Ruim twee eeuwen hingen schoolmeesters in hun hoedanigheid als koster/voorzanger/klokluider, letterlijk in de touwen om de klok drie maal daags anderhalve minuut lang te luiden. Deze brave burgers hadden er een dagtaak aan, want zij waren ook verantwoordelijk voor het dagelijks opwinden van het uurwerk en het bijhouden van de juiste tijd.

Wat zal de laatste schoolmeester/klokluider, zijn indrukwekkende biceps ten spijt, gejuicht hebben toen het gemeentebestuur in 1861 een officiële klokluider aanstelde. Vanaf 1949 gebeurt het luiden elektrisch en sinds 2008 is ook het uurwerk geautomatiseerd. Sindsdien geeft de luidklok ook de halve en hele uren aan. Overdag op volle sterkte, ’s nachts zacht en bescheiden. Helaas wil het weleens mis gaan.

Het uurwerk staat al weken stil, maar de luidklok blijft hardnekkig slaan. Het mechanisme is totaal van slag. Slechts om acht uur ‘s morgens krijgt hij de geest om de rest van de dag volstrekt willekeurig wat aan te klooien. ’s Nachts zwijgt hij en laat helemaal niets van zich horen. Mijn slapeloze nachten duren aanzienlijk langer zonder het vertrouwde geluid. Zijn  lichtelijke ongesteldheid is verontrustend.

Ook vandaag is het bal. Rond twee uur vanmiddag was er geen touw meer aan vast te knopen. De luidklok ging in een compleet verstoord ritme tekeer.  

Om een uur of drie zie ik als bij toverslag plotseling de wijzers bewegen. Zij schieten als een malle over de wijzerplaat. Wat gebeurt hier? De luidklok vliegt finaal uit de bocht. Op het halve uur luidt hij de hele en op het hele uur de halve uren. Hij valt niet te stoppen.

Uit de galmgaten ontsnapt zacht gefoeter en klinken flarden muziek. Aha, hier zijn mensenhanden aan het werk. Wellicht een resetpoging? Een man verschijnt op de torentrans, in een laatste poging worden de wijzers handmatig verzet. Het mag niet baten.

Hij schudt het hoofd en lijkt het op te geven. Zet vervolgens de wijzers op twaalf uur en verdwijnt, onder de klanken van Koos Aalbers, van het toneel. ‘Zijn het je ogen, is het je stem. Zijn het de woorden die je zegt als ik weer bij je ben?’, klinkt het. Ik schiet in de lach. Dát is weer eens iets anders dan orgelklanken en psalmgezang.

Enne… verbeeld ik het mijzelf of zie ik het haantje op de torenspits echt even knipogen en voorzichtig meeswingen?